Er is wel eens…

1. “Kom is hier!” 

Nekharen overeind als ik dit ergens tegenkom. En dat is vaak. Onze spreektaal heeft invloed op onze schrijftaal. Hier is geen twijfel over mogelijk. In het geval van toon en stijl vind ik dat niet erg; een tekst met ingewikkelde zinsconstructies en woorden leest immers niet zo lekker weg. In het geval van spelling en grammatica is dat wat mij betreft wel een probleem.

2. “Kom eens hier!” 

Weet jij welke van de twee zinnen juist is?

Zinsontleding

De meeste mensen weten wel dat is een werkwoordsvorm is en eens een tijdsbijwoord. Betekenistechnisch gezien komen de beide woorden niet bij elkaar in de buurt. Maar uitspraaktechnisch gezien wel en daar gaat het ook mis. Zin 1 kent de volgende woordsoorten:

• onderwerp (Kom)
• persoonsvorm (is)
• bijwoord (hier)

Door deze zinsontleding moet Kom een persoon, dier of object voorstellen. En jij begrijpt ook dat dat natuurlijk niet bedoeld wordt. Zin 1 is dus grammaticaal incorrect, zin 2 is grammaticaal correct.

Eens in plaats van is?

Andersom komt het bovenstaande niet voor. Althans, ik ben het nog nooit tegengekomen. En dat is maar goed ook, want er zijn grenzen.

“Hij eens heel lang op vakantie geweest.”

Duidelijk, lijkt me. Gebruik dit trucje, want is eens de maat vol. Zie je wel? Slaat de plank volledig mis.